قالب بندی فونداسیون چیست و چگونه انجام می‌شود؟

فونداسیون، پایه پنهان هر ساختمان، نقش اساسی در امنیت و استحکام آن ایفا می‌کند. درست است که بعد از اتمام کار، این بخش قابل مشاهده نیست، اما اهمیت آن به هیچ وجه نمی‌توان از اهمیت آن چشم‌پوشی کرد.

قالب بندی فونداسیون به عنوان بخش زیرین سازه، نقشی حیاتی در توزیع یکنواخت وزن و ایجاد ثبات و استحکام ساختمان ایفا می کند. انتخاب نوع صحیح فونداسیون و بتن  متناسب با نوع خاک و کاربری سازه بسیار مهم است؛ زیرا اشتباهات در این زمینه می‌توانند پیامدهای جدی به دنبال داشته باشند و حتی منجر به تخریب کل پروژه شوند. با توجه به پیچیدگی های انتخاب نوع  قالب بندی فونداسیون و بتن مناسب، مشورت با متخصصانی مانند مهندس سازه و بازرس ساختمان، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. این متخصصان با بررسی شرایط خاک، کاربری سازه و مقررات ساختمانی، بهترین راهکار را برای فونداسیون و بتن  ارائه می‌دهند.

فونداسیون چسیت؟

اگر ساختمان را همانند یک درخت در نظر بگیریم، تنه و شاخه های درخت نمایانگر سازه هستند و ریشه ها همانند فونداسیون عمل می کنند، پایه ای محکم که درخت را در زمین نگه می دارد.

قالب بندی فونداسیون به بخشی از ساختمان گفته می شود که زیربنای سازه را تشکیل می دهد. این بخش موجب می‌شود که وزن سازه به طور یکنواخت توزیع شود و در عین حال اطمینان حاصل می کند که ساختمان روی یک تکیه گاه محکم قرار گرفته است.

انواع فونداسیون

اساسا دو نوع اصلی از قالب بندی فونداسیون در ساخت و ساز به کار می رود؛ فونداسیون های کم عمق و فونداسیون های عمیق. هر نوع، ویژگی ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارد که تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله شرایط خاک، ظرفیت باربری، نیازهای سازه ای، محدودیت های سایت و ملاحظات مالی قرار می گیرد. پیمانکاران و مهندسان می‌توانند با درک ویژگی‌های متمایز انواع قالب بندی و موارد کاربرد هر یک، بهترین نوع فونداسیون را متناسب با نیازهای پروژه خود انتخاب کنند

پایه های کم عمق

قالب بندی فونداسیون های سطحی، که اغلب با عنوان “کف ستونی گسترده” یا “کف ستونی باز” شناخته می شوند، بار ساختمان را مستقیماً به سطح زمین منتقل می کنند؛ برخلاف فونداسیون های عمیق که بار را به لایه های زیرسطحی یا اعماق مختلف منتقل می کنند.

به طور کلی عمقی که فونداسیون‌های سطحی در آن قرار می‌گیرند، کمتر از عرض خود کف ستونی است و این، اصلی‌ترین ویژگی آن‌ها است.این نوع قالب بندی زمانی به کار گرفته می‌شود که بار سازه نسبت به استحکام خاک های سطحی “سبک” در نظر گرفته شود. محبوبیت فونداسیون های سطحی به دلیل سادگی و مقرون به صرفه بودن آنهاست.

پروژه های سبک‌تر مانند خانه‌های مسکونی و سازه‌های چوبی می‌توانند از این نوع فونداسیون استفاده کنند. اگر عمق پایین‌ترین قسمت سازه شما کمتر از 2 متر باشد و خاک زیرین آنقدر سفت و محکم باشد که بتواند وزن سازه را تحمل کند، می‌توانید از فونداسیون سطحی استفاده کنید.

فونداسیون های منفرد

فونداسیون‌های منفرد نوعی فونداسیون سطحی هستند که برای انتقال بار یک ستون یا دیوار به زمین استفاده می‌شوند. آن‌ها معمولاً از بتن مسلح ساخته می‌شوند و می‌توانند به شکل‌های مختلفی از جمله مربع، مستطیل یا دایره باشند. این نوع قالب بندی فونداسیون به طور کلی ضخامت یکسانی دارد و برای حمل و توزیع بارهای متمرکز ساخته شده است.

فونداسیون‌های منفرد برای سازه‌هایی با بارهای سبک تا متوسط مانند خانه‌های یک طبقه، ساختمان‌های تجاری کوچک و گاراژها مناسب هستند. آن‌ها همچنین برای سازه‌هایی که در خاک‌های با ظرفیت باربری بالا ساخته می‌شوند، کارآمد هستند.

فونداسیون های نواری

فونداسیون های نواری نوعی از فونداسیون های کم عمق هستند که به طور گسترده در ساخت و سازهای مختلف از جمله خانه های مسکونی، ساختمان های تجاری و صنعتی استفاده می شوند. آنها به شکل نوارهای بتنی یا آجری مسلح ساخته شده و در زیر دیوارها و ستون های سازه قرار می گیرند.

فونداسیون نواری از دیوارهای باربر یا

فونداسیون دال

یک فونداسیون شناور (که گاهی اوقات فونداسیون صفحه‌ای نیز نامیده می‌شود) یک دال بتنی بزرگ است که برای پشتیبانی و تثبیت چندین ستون و دیوار طراحی شده است. این نوع قالب بندی فونداسیون در سراسر سازه گسترده شده و عموماً زمانی استفاده می‌شود که ساختمان روی خاکی با ظرفیت باربری پایین ساخته شود. فونداسیون نواری علاوه بر پشتیبانی از سازه‌های با بارهای سبک تا متوسط، برای مواردی که دیوارها و ستون‌ها به یکدیگر نزدیک هستند نیز مناسب است. در این شرایط، استفاده از فونداسیون‌های منفرد ممکن است از نظر اقتصادی یا فنی گزینه مناسبی نباشد.

پایه های عمیق

زمانی که خاک های سطحی به اندازه کافی محکم نیستند یا بیش از حد قابلیت تراکم دارند و نمی توانند مستقیما از سازه پشتیبانی کنند، مهندسان و سازندگان از فونداسیون های عمیق استفاده می کنند. این نوع فونداسیون ها بارهای وارده از سازه را از میان لایه های ضعیف خاک به لایه های محکم تر و یا حتی به سنگ منتقل می کنند.

فونداسیون های عمیق زمانی ضروری هستند که ظرفیت باربری خاک های سطحی برای تحمل بارهای اعمال شده توسط سازه کافی نباشد. این نوع فونداسیون به طور معمول برای سازه های بزرگ، پل ها، ساختمان های بلند و در مناطقی با شرایط سخت خاک مانند باتلاق ها یا مناطقی با پتانسیل روانگرایی در هنگام زلزله استفاده می شود. عمق این فونداسیون ها اغلب از عرض آن‌ها بیشتر است و برای رسیدن به عمقی که پایداری سازه را تضمین کند، کوبیده، حفاری یا در محل ریخته می شوند.

از سوی دیگر، ساختمان های سنگین مانند آسمان خراش ها و مراکز خرید، به طور معمول نیازمند فونداسیون های عمیق هستند. فونداسیون های عمیق در خاک نرم یا ضعیف که قادر به تحمل وزن ساختمان نیست، یک بستر پایدار ایجاد می کنند. به طور کلی، هر چه ساختمان بلندتر باشد، فونداسیون مورد نیاز آن نیز عمیق تر خواهد بود. انواع مختلفی از فونداسیون های عمیق وجود دارد که در ادامه به ان‌ها میپردازیم.

فونداسیون های شمعی

فونداسیون‌های شمعی برای سازه‌هایی که روی سطوح نامناسب برای تحمل بارهای سنگین احداث می‌شوند، ایده‌آل هستند. این نوع فونداسیون با استفاده از تجهیزات مخصوص، شمع‌هایی را درون زمین فرو می‌برد و سپس آنها را با بتن پر می‌کند. در نهایت، یک تیر روی سطح زمین نصب می‌شود تا سازه بر روی آن بنا شود.

فونداسیون صندوقه ‌ای (Caisson)

در قالب بندی فونداسیون، کایسون به سازه های آب بند اشاره دارد که در ارتباط با گودبرداری برای فونداسیون پل ها، پایه ها و دیوارهای حائل در سازه های اسکله رودخانه، دریاچه، حفاظت از ساحل و … ساخته می شوند. کایسون در جای خود باقی می ماند و در نهایت به بخشی جدایی ناپذیر از سازه دائمی تبدیل می شود. این سازه می تواند از چوب، فولاد، بتن یا سایر مصالح ساخته شود.

نتیجه گیری

قالب بندی فونداسیون، عناصر اساسی در صنعت ساختمان هستند که پشتیبانی و ساختار ضروری را برای پروژه های ساختمانی با هر اندازه و پیچیدگی فراهم می کنند. متخصصان ساخت و ساز با درک اهمیت طراحی، انتخاب و نصب صحیح قالب بندی می توانند از استحکام، دوام و ایمنی سازه های خود اطمینان حاصل کنند.

با پیشرفت فناوری قالب بندی و شیوه های ساخت و ساز، آینده چشمگیری برای نوآوری و بهبود در زمینه قالب بندی فونداسیون و دال متصور است. این پیشرفت ها، راه را برای فرآیندهای ساخت و ساز ایمن تر، کارآمدتر و پایدارتر هموار می کند.

انتخاب فونداسیون مناسب مستلزم درک صحیح ویژگی های پروژه شماست. در این راستا، لازم است به نوع سازه، شرایط خاک، آب و هوای منطقه، مصالح مورد نیاز، هزینه ها و سایر عوامل مؤثر مانند سطح بالای آب های زیرزمینی یا وجود منابع آبی در نزدیکی توجه داشته باشید. سازه کستر، با ارائه خدمات ساختمانی و مهندسی جامع، در کنار شماست تا در انتخاب فونداسیون مناسب برای پروژه خود، به شما یاری رساند.